Vakıf Serisi:Vakıf Kurulurken - Isaac Asimov

Uzun zamandır okumayı düşündüğüm bir yazar olan Isaac Asimov ve yine uzun süredir okumayı düşündüğüm O'nun önemli bilim kurgu serisi olan "Vakıf Serisi"nin ilk kitabı olan Vakıf Kurulurken'i bitirdim. Tabi ki hemen belirtmem gerek, bu okumayı Pinuccia'nın Kitapları blogu tarafından her ay düzenlenen bir etkinlik olan "Yazar Ayları" etkinliğinin Şubat ayı okumasına katılarak gerçekleştirdim. Isaac Asimov gibi usta bir yazarla tanışmam da bu şekilde gerçekleşmiş oldu.

Araştırmalarım sonucunda Vakıf Serisi'nin okuma sırası ile ilgili pek çok tartışma mevcut olduğunu gördüm. Ben de, bizzat Isaac Asimov tarafından önerilen sıralamayı takip ederek seriye, Vakıf Kurulurken ile başladım. Serinin tamamını okuduktan sonra doğru yapıp yapmadığıma karar vereceğim. :)

1920-1992 Yılları arasında yaşamış ünlü Rus yazar Isaac Asimov...

Sözü uzattım, hemen konuya geçmek istiyorum. Vakıf Kurulurken kitabının yazarı Isaac Asimov. Kitabın çevirmenliği Ali Kaftan ve Sönmez Güven tarafından yapılmıştır. İthaki Yayınevi'nden çıkan bu kitabın diğer devam kitapları da aynı yayınevinden çıkmıştır. Ancak bazı kitapların baskıları yok. İthaki bir sürpriz yapıp baskısı tükenen Vakıf Serisi kitaplarını yeniden basmazsa sahafların yolunu tutmak gerekecek. Bu durum Asimov'un diğer kitapları için de geçerli.

Vakıf Kurulurken, bir seri kitabı olduğundan dolayı, okumayı düşünen arkadaşların okuma zevkini kaçırmamak için çok detaylı bir inceleme yapmayacağım. Öncelikle hemen şunu söyleyeceğim; kitabımızda yıl 12000. Evet kitabımız 12000'li yıllarda geçiyor. İlk düşünüldüğünde gerçekten heyecan verici. Önemli teknolojik gelişmeler mevcut. İnsanlık tüm galaksiye yayılmış durumda ve Galaktik İmparatorluk adı verilen tek bir imparatorluk tarafından yönetiliyor. Şöyle bir düşünün, evrene yayılmış insanoğlu, 25 milyon gezegende, katrilyonlarca insan... Muazzam değil mi? Bitmedi tabi ki, bir de bu muazzam imparatorluğun merkezi olan Trantor gezegeni var. Kitapta bana göre müthiş bir hayal gücünün ürünü olan bu gezegenin çeşitli bölgelerinde bulunacağız. Bu durumu biraz daha açmalıyım çünkü oldukça ilgi çekici...

Trantor, 40 milyar insanın yaşadığı korkunç bir nüfusa sahip. Öyle ki, tek bir şehir onlarca bölge var. En ilginç detay ise gezegenin sadece imparatorluk sarayının olduğu yer haricinde hepsinin kapalı alan olması. :) Tüm gezegen yüzeyi kubbelerle çevrilmiş durumda. Bu gezegenin hayalini kurmak bile çok heyecan verici.

Ana karakterimiz Hari Seldon, pratikte uygulanabilir olup olmadığına kendisi bile emin olmayan Psikotarih bilimini ortaya atan bir matematikçi. Sonra inanılmaz etkili ve güçlü bağlantılara sahip bir gazeteci olan Chetter Hummin çıkıyor sahneye. Hummin'in, Seldon'u imparatorluğun çöküşte olduğuna ikna edip, bunun kurtuluşunun ancak psikotarih biliminde olduğunu söylemesine şahitlik ediyoruz. Hari Seldon'u - ne kadar isteksiz olsa da - bu bilimi geliştirmek için çalışmaya ikna etmesini okuyoruz. Bu noktadan sonra işler biraz daha ilginç bir hal alıyor çünkü bu bilimin peşinde İmparator ve onun baş yardımcısı Demerzel adında inanılmaz etkili bir başka isim de var ve tabi başkaları da... Psikotarih, kabaca geleceğin matematiksel olarak tahmin edilebileceğini savunan bir bilim. Daha doğrusu bilim olması için üzerinde çalışılması gereken bir kuram. Aslında Psikotarih ile ilgili çok şey konuşulabilir ama burası yeri değil. :)

Vakıf Kurulurken kitabı daha sonra Trantor'un çeşitli bölgelerinde, Hari Seldon'un Psikotarih bilimini oluşturmak için yaptığı çalışmalar ve başına gelen olaylarla devam ediyor. Kitapta tabi ki başka önemli karakterlerde var ancak çok fazla bahsetmeyeceğim.

Hemen belirteyim. Vakıf Kurulurken'de öyle ışın kılıçları, lazer silahları arasında aksiyon dolu sahneler beklemeyin. Çünkü yok. Bunun yerine çok güçlü bir kurgu, etkili karakterler, akıcı ve sıkmayan bir anlatım, sosyoloji, insanlık, siyaset, diplomasi, hırs, umut, gelenekler, efsaneler, önyargılar var. Açıkçası Isaac Asimov'un ustalığını her satırda hissettim. Bir diğer cümleyi iple çektim.

Özellikle kitabın son bölümleri çok sürpriz gelişmelere sahne oluyor ve adeta okurken zevkten dört köşe oluyorsunuz. Ben, kitabın sonunu inanılmaz beğendim. Çünkü tam anlamıyla ters köşe olmak diye buna derim. :)

Sonuç olarak Vakıf Kurulurken, Vakıf Serisinin gücünü ve Isaac Asimov'un dehasını gümbür gümbür hissettiğim bir kitap oldu. Bana neden daha önce bu seriyi ve bu yazarı okumadım dedirtti. Vakıf Kurulurken ve Isaac Asimov ile ilgili yorumlarınızı yaparak yazıma katkıda bulunabilirsiniz. Bir daha ki yazımda görüşmek üzere...